Ideologia Braci Polskich
artur olczykowski - 26 sty 2010, o 10:46
Na http://www.braciapolscy.com wrzucilem nowa ksiazke o BP i ich ideologi. Warta przeczytania.
Podaje bezposredni link: http://www.apologeta.nazwa.pl/teologia/Ideologja.pdf
Andrzej Wo³yñski - 26 sty 2010, o 18:20
Dziêki Arturze. Warto¶ciowa ksi±¿ka!
Nie doczekali siê Bracia Polscy tej doby, w której ich has³a, zasady i metoda my¶lenia zaczê³y wywieraæ wp³yw na umys³owo¶æ ¶wiatow±. Wygasali w rozprószeniu jako wygnañcy, z bólem, ¿e w³asny naród od siebie ich odepchn±³. A im w³a¶nie najwiêcej zale¿a³o na jego podniesieniu duchowem i moralnem. Dopiero po wiekach zapomnienia odkryli ich badacze przesz³o¶ci narodowej. Ksi±¿ki ich, pisane dla innej epoki, ju¿ siê o¿ywiæ nie dadz±; daremnie wydobywa bohater ¯eromskiego te zawiêd³e druki z wie¿y arjañskiej, ogó³ ich do rêki nie we¼mie. Jednak¿e droga jest nam ¶wiadomo¶æ, i¿ w odleg³ej przesz³o¶ci tak niezwyk³y kwiat wyrós³ na polskiej glebie, ¿e naród wyda³ z siebie grono o takiej wznios³o¶ci moralnej, takim krytycyzmie ducha i takiej powadze ¿ycia!...
W spo³eczeñstwie polskiem XVI i XVII wieku reprezentowali Bracia Polscy nietylko wielkie warto¶ci umys³owe ale i moralne. Przemy¶leli oni g³êboko nakazy etyki chrze¶cijañskiej i z ca³± surowo¶ci± starali siê do nich stosowaæ swe ¿ycie. Poziom moralny ich zborów zachwyca³ bezstronnych obserwatorów. Anglik Tomasz Segeth opowiada³218, i¿ gdy znalaz³ siê w r. 1612 w Rakowie, «zdawa³o mu siê, ¿e zosta³ przeniesiony w inny ¶wiat: podczas gdy gdzie indziej wszystko by³o pe³ne ha³asów wojny i zamieszek, tutaj by³o cicho, ludzie wprawieni w skromno¶æ i spokój, i¿ móg³by¶ s±dziæ, ¿e s± anio³ami››.
Mimo¿e byli znienawidzeni i namiêtnie zwalczani przez wszystkie wyznania, nie spotykamy zarzutów przeciwko ich moralno¶ci czy zborowej czy jednostkowej. W k³opocie znalaz³ siê nawet jezuita Marcin £aszcz, najmniej wybredny w doborze kalumnij, gdy chcia³ ich moralnie zohydziæ: nie uda³o siê niczego wynale¼æ przeciwko nim i trzeba by³o przenosiæ na nich oszczercze plotki, kr±¿±ce o anabaptystach morawskich219. Ten w³a¶nie poziom moralny, oparty na zgodno¶ci ¿ycia z wiar±, zapewni³ im tak mocn± spoisto¶æ, ¿e zdo³ali przetrwaæ kilka pokoleñ i ¿e nawet najciê¿sza próba wygnania z ojczyzny niewiele w¶ród nich poci±gnê³a odstêpstw.
£±cz±c w sobie wysok± moralno¶æ z g³êbok± wiedz±, stanowili Bracia Polscy mimo swej znikomo¶ci liczebnej wp³ywowy i atrakcyjny o¶rodek. Interesowa³ siê niemi ca³y ¶wiat ówczesny. Druki rakowskie, jakkolwiek wszêdzie zakazane, by³y poszukiwane i rozchwytywane, zw³aszcza w Niemczech, Francji, Holandji i Anglji.
IDEOLOGJA POLITYCZNA I SPO£ECZNA BRACI POLSKICH ZWANYCH ARJANAMI
WYDAWNICTWO KASY IM. MIANOWSKIEGO, INSTYTUTU POPIERANIA NAUKI WARSZAWA, PA£AC STASZICA
1932 KRAKÓW — DRUK W. L. ANCZYCA I SPÓ£KI
SPIS TRE¦CI
Str.
I
Ideologia spo³eczno-polityczna anabaptystów. — «Kosturowcy» i «mieczowcy». — Organizacja komunistów morawskich. Negatywny stosunek do pañstwa…………………………………………………...……………………………………..2
II
Odg³osy anabaptyzmu w Polsce. — Biernat z Lublina. — Edykt przeciw anabaptystom. — Uchod¼cy morawscy w Kra¶niku. — Niechêæ protestantów ku anabaptyzmowi............................................................................................................4
III
Wyst±pienie Piotra z Goni±dza. — Opór Budnego. — Pierwsze objawy radykalizmu. — Sejm lubelski 1566 r. — Synod w Iwiu. — Zwyciêstwo radykalizmu w 1569 r. — Za³o¿enie Rakowa………………………………..…………………....6
IV
Wycieczki na Morawy. — Traktat przeciwko komunistom. — Krytyka ustroju komunistycznego. — List Walpota. — Anabapty¶ci morawscy a antytrynitarze polscy…………………………………………………………………………………….....10
V
Chaos rakowski. — Paleoioga Zdanie o wojnie. — Odpowied¼ Grzegorza Paw³a. — List Krowickiego. — Polemika Paleologa. — Kto bli¿szy ducha ewangelji?................................................................................................................................15
VI
Ostro¿no¶æ Szomana. — Radykalizm Czechowica. — Doktryna oficjalna zboru. — Opozycja Budnego i Litwinów. — Og³oszenie polemiki Paleologa. — Wyrzuty Ronemberga…………………………………………....…..…………………………20
VII
Socyn przeciwko Paleologowi. — Pobudki wyst±pienia. — Tre¶æ dzie³a. — Obrona Rakowian. — Z³agodzenie ostro¶ci ich stanowiska. — Niezadowolenie Siedmiogrodzian. — Nie³aska Batorego. — Atak ks. Powodowskiego na Czechowica…………………………....…………………………………………………………………...24
VIII
Ma³opolanie przeciwko Budnemu. — Synod w Lubczu. — Dzie³o Budnego. — Wyznanie o zwierzchno¶ci. — Atak Wilkowskiego. — Obrona Czechowica. — Podtrzymanie doktryny przez Niemojewskiego. — Potêpienie Budnego……………………………………………………………………………………………………………………………………………29
IX
¯ycie w gminie arjañskiej. — D±¿no¶ci rewizjonistyczne. — Ustêpstwa Socyna. — Wyk³ady rakowskie 1601 i 1602 r. — £agodzenie rygoryzmu etyczno-spo³ecznego. — Odgraniczanie siê Ostorodta od anabaptystów. — Polemika Szmalca z Franzem…………………………………………………………………………………………………………………………...…33
X
Si³a atrakcyjna zboru. — Odrodzenie Rakowa. — Przywi±zanie cudzoziemców. — Stosunek do rokoszu. — Wdziêczno¶æ dla Zygmunta III. — Obrona przeciw Tatarom i s³u¿ba wojskowa. — Wp³yw Grotiusa De jure belli et pacis na m³ode pokolenie. — Zastrze¿enia Szlichtynga ………….…………………………………………….…………………………………………………………………………………………....39
XI
Pertraktacje z menonitami. — Próba komunistyczna Braci Morawskich w Wêglach. — Zwrot Ostorodta ku radykalizmowi spo³ecznemu. — Volkehus i Crell w obronie w³asno¶ci indywidualnej. — Ostatnia propaganda komunizmu w¶ród Braci Polskich. — Polemika Ruara z Zwickerem ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..44
XII
Breniusa sekciarska doktryna o pañstwie. — Poparcie jej przez Wolzogena. — Jonasz Szlichtyng obroñc± w³adzy pañstwowej. — Polemika Szlichtynga z Wolzogenem. — Stosunek do pañstwa. — Obrona w³asna. — Prawowito¶æ wojny……………………………………………………………………………………………………………………………………………..…49
XIII
Przypkowski przeciw doktrynie sekciarskiej. — Stosunek ko¶cio³a i pañstwa. — Rozgraniczenie dwóch jurysdykcyj. — Obrona w³adzy zniewalaj±cej. — Ujemne skutki sekciarstwa. — Obrona Paleologa przed Socynem. — Prawowito¶æ wojny obronnej. — Obowi±zek obrony przed naje¼d¼c±. — Krytyka utopijnego pacyfizmu. — Pole-mika z Zwickerem. - Oddzia³ywanie spirytualizmu sekciarskiego.— Wygnanie arjan z Polski. —- Bayle o mo¿liwo¶ci wp³ywu socynian………………………………..………………………………………………………………………………54
XIV
Stosunek ideologji Braci Polskich do nauki Nowego Testamentu. — Od radykalizmu spo³ecznego do humanitaryzmu. — Ewolucja stosunku do pañstwa. — Poziom moralny Braci Polskich. — Znaczenie ich w Europie………………………………………………….………………………………………………………………………………………….61
artur olczykowski - 27 sty 2010, o 19:45
Jesli chodzi o srodowisko polskie to mysle, ze strona www.braciapolscy.com moze byc na to odpowiedzia. Sa tam ksiazki Braci Polskich i o Braciach Polskich. Na razie kilka, ale to sie z czasem zmieni. Mysle, ze potrzebujemy tlumaczen w dwoch kierunkach: na polski z laciny i angielskiego (bo wiele ich prac dostepnych jest tylko w lacinie, a kilka moznaby przetlumaczyc z angielskiego choc to by bylo juz trzecie tlumaczenie lacina-angielski-polski) oraz na angielski z polskiego, aby dac poznac spolecznosci anglojezycznej ich idee, ktore sa znane tylko z Katechizmu i kilku prac innych Braci przetlumaczonych na angielski....zanotowane.pl doc.pisz.pl pdf.pisz.pl ilemaszlat.htw.pl
artur olczykowski - 26 sty 2010, o 10:46
Na http://www.braciapolscy.com wrzucilem nowa ksiazke o BP i ich ideologi. Warta przeczytania.
Podaje bezposredni link: http://www.apologeta.nazwa.pl/teologia/Ideologja.pdf
Andrzej Wo³yñski - 26 sty 2010, o 18:20
Dziêki Arturze. Warto¶ciowa ksi±¿ka!
Nie doczekali siê Bracia Polscy tej doby, w której ich has³a, zasady i metoda my¶lenia zaczê³y wywieraæ wp³yw na umys³owo¶æ ¶wiatow±. Wygasali w rozprószeniu jako wygnañcy, z bólem, ¿e w³asny naród od siebie ich odepchn±³. A im w³a¶nie najwiêcej zale¿a³o na jego podniesieniu duchowem i moralnem. Dopiero po wiekach zapomnienia odkryli ich badacze przesz³o¶ci narodowej. Ksi±¿ki ich, pisane dla innej epoki, ju¿ siê o¿ywiæ nie dadz±; daremnie wydobywa bohater ¯eromskiego te zawiêd³e druki z wie¿y arjañskiej, ogó³ ich do rêki nie we¼mie. Jednak¿e droga jest nam ¶wiadomo¶æ, i¿ w odleg³ej przesz³o¶ci tak niezwyk³y kwiat wyrós³ na polskiej glebie, ¿e naród wyda³ z siebie grono o takiej wznios³o¶ci moralnej, takim krytycyzmie ducha i takiej powadze ¿ycia!...
W spo³eczeñstwie polskiem XVI i XVII wieku reprezentowali Bracia Polscy nietylko wielkie warto¶ci umys³owe ale i moralne. Przemy¶leli oni g³êboko nakazy etyki chrze¶cijañskiej i z ca³± surowo¶ci± starali siê do nich stosowaæ swe ¿ycie. Poziom moralny ich zborów zachwyca³ bezstronnych obserwatorów. Anglik Tomasz Segeth opowiada³218, i¿ gdy znalaz³ siê w r. 1612 w Rakowie, «zdawa³o mu siê, ¿e zosta³ przeniesiony w inny ¶wiat: podczas gdy gdzie indziej wszystko by³o pe³ne ha³asów wojny i zamieszek, tutaj by³o cicho, ludzie wprawieni w skromno¶æ i spokój, i¿ móg³by¶ s±dziæ, ¿e s± anio³ami››.
Mimo¿e byli znienawidzeni i namiêtnie zwalczani przez wszystkie wyznania, nie spotykamy zarzutów przeciwko ich moralno¶ci czy zborowej czy jednostkowej. W k³opocie znalaz³ siê nawet jezuita Marcin £aszcz, najmniej wybredny w doborze kalumnij, gdy chcia³ ich moralnie zohydziæ: nie uda³o siê niczego wynale¼æ przeciwko nim i trzeba by³o przenosiæ na nich oszczercze plotki, kr±¿±ce o anabaptystach morawskich219. Ten w³a¶nie poziom moralny, oparty na zgodno¶ci ¿ycia z wiar±, zapewni³ im tak mocn± spoisto¶æ, ¿e zdo³ali przetrwaæ kilka pokoleñ i ¿e nawet najciê¿sza próba wygnania z ojczyzny niewiele w¶ród nich poci±gnê³a odstêpstw.
£±cz±c w sobie wysok± moralno¶æ z g³êbok± wiedz±, stanowili Bracia Polscy mimo swej znikomo¶ci liczebnej wp³ywowy i atrakcyjny o¶rodek. Interesowa³ siê niemi ca³y ¶wiat ówczesny. Druki rakowskie, jakkolwiek wszêdzie zakazane, by³y poszukiwane i rozchwytywane, zw³aszcza w Niemczech, Francji, Holandji i Anglji.
IDEOLOGJA POLITYCZNA I SPO£ECZNA BRACI POLSKICH ZWANYCH ARJANAMI
WYDAWNICTWO KASY IM. MIANOWSKIEGO, INSTYTUTU POPIERANIA NAUKI WARSZAWA, PA£AC STASZICA
1932 KRAKÓW — DRUK W. L. ANCZYCA I SPÓ£KI
SPIS TRE¦CI
Str.
I
Ideologia spo³eczno-polityczna anabaptystów. — «Kosturowcy» i «mieczowcy». — Organizacja komunistów morawskich. Negatywny stosunek do pañstwa…………………………………………………...……………………………………..2
II
Odg³osy anabaptyzmu w Polsce. — Biernat z Lublina. — Edykt przeciw anabaptystom. — Uchod¼cy morawscy w Kra¶niku. — Niechêæ protestantów ku anabaptyzmowi............................................................................................................4
III
Wyst±pienie Piotra z Goni±dza. — Opór Budnego. — Pierwsze objawy radykalizmu. — Sejm lubelski 1566 r. — Synod w Iwiu. — Zwyciêstwo radykalizmu w 1569 r. — Za³o¿enie Rakowa………………………………..…………………....6
IV
Wycieczki na Morawy. — Traktat przeciwko komunistom. — Krytyka ustroju komunistycznego. — List Walpota. — Anabapty¶ci morawscy a antytrynitarze polscy…………………………………………………………………………………….....10
V
Chaos rakowski. — Paleoioga Zdanie o wojnie. — Odpowied¼ Grzegorza Paw³a. — List Krowickiego. — Polemika Paleologa. — Kto bli¿szy ducha ewangelji?................................................................................................................................15
VI
Ostro¿no¶æ Szomana. — Radykalizm Czechowica. — Doktryna oficjalna zboru. — Opozycja Budnego i Litwinów. — Og³oszenie polemiki Paleologa. — Wyrzuty Ronemberga…………………………………………....…..…………………………20
VII
Socyn przeciwko Paleologowi. — Pobudki wyst±pienia. — Tre¶æ dzie³a. — Obrona Rakowian. — Z³agodzenie ostro¶ci ich stanowiska. — Niezadowolenie Siedmiogrodzian. — Nie³aska Batorego. — Atak ks. Powodowskiego na Czechowica…………………………....…………………………………………………………………...24
VIII
Ma³opolanie przeciwko Budnemu. — Synod w Lubczu. — Dzie³o Budnego. — Wyznanie o zwierzchno¶ci. — Atak Wilkowskiego. — Obrona Czechowica. — Podtrzymanie doktryny przez Niemojewskiego. — Potêpienie Budnego……………………………………………………………………………………………………………………………………………29
IX
¯ycie w gminie arjañskiej. — D±¿no¶ci rewizjonistyczne. — Ustêpstwa Socyna. — Wyk³ady rakowskie 1601 i 1602 r. — £agodzenie rygoryzmu etyczno-spo³ecznego. — Odgraniczanie siê Ostorodta od anabaptystów. — Polemika Szmalca z Franzem…………………………………………………………………………………………………………………………...…33
X
Si³a atrakcyjna zboru. — Odrodzenie Rakowa. — Przywi±zanie cudzoziemców. — Stosunek do rokoszu. — Wdziêczno¶æ dla Zygmunta III. — Obrona przeciw Tatarom i s³u¿ba wojskowa. — Wp³yw Grotiusa De jure belli et pacis na m³ode pokolenie. — Zastrze¿enia Szlichtynga ………….…………………………………………….…………………………………………………………………………………………....39
XI
Pertraktacje z menonitami. — Próba komunistyczna Braci Morawskich w Wêglach. — Zwrot Ostorodta ku radykalizmowi spo³ecznemu. — Volkehus i Crell w obronie w³asno¶ci indywidualnej. — Ostatnia propaganda komunizmu w¶ród Braci Polskich. — Polemika Ruara z Zwickerem ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..44
XII
Breniusa sekciarska doktryna o pañstwie. — Poparcie jej przez Wolzogena. — Jonasz Szlichtyng obroñc± w³adzy pañstwowej. — Polemika Szlichtynga z Wolzogenem. — Stosunek do pañstwa. — Obrona w³asna. — Prawowito¶æ wojny……………………………………………………………………………………………………………………………………………..…49
XIII
Przypkowski przeciw doktrynie sekciarskiej. — Stosunek ko¶cio³a i pañstwa. — Rozgraniczenie dwóch jurysdykcyj. — Obrona w³adzy zniewalaj±cej. — Ujemne skutki sekciarstwa. — Obrona Paleologa przed Socynem. — Prawowito¶æ wojny obronnej. — Obowi±zek obrony przed naje¼d¼c±. — Krytyka utopijnego pacyfizmu. — Pole-mika z Zwickerem. - Oddzia³ywanie spirytualizmu sekciarskiego.— Wygnanie arjan z Polski. —- Bayle o mo¿liwo¶ci wp³ywu socynian………………………………..………………………………………………………………………………54
XIV
Stosunek ideologji Braci Polskich do nauki Nowego Testamentu. — Od radykalizmu spo³ecznego do humanitaryzmu. — Ewolucja stosunku do pañstwa. — Poziom moralny Braci Polskich. — Znaczenie ich w Europie………………………………………………….………………………………………………………………………………………….61
artur olczykowski - 27 sty 2010, o 19:45
Jesli chodzi o srodowisko polskie to mysle, ze strona www.braciapolscy.com moze byc na to odpowiedzia. Sa tam ksiazki Braci Polskich i o Braciach Polskich. Na razie kilka, ale to sie z czasem zmieni. Mysle, ze potrzebujemy tlumaczen w dwoch kierunkach: na polski z laciny i angielskiego (bo wiele ich prac dostepnych jest tylko w lacinie, a kilka moznaby przetlumaczyc z angielskiego choc to by bylo juz trzecie tlumaczenie lacina-angielski-polski) oraz na angielski z polskiego, aby dac poznac spolecznosci anglojezycznej ich idee, ktore sa znane tylko z Katechizmu i kilku prac innych Braci przetlumaczonych na angielski....